Nov
โกง ‘Healthspan‘ | ‘ขโมย’ สูตร ‘คนอายุยืน 100 ปี’ | (ฉบับคนออฟฟิศ)
ตลอดซีรีส์นี้ เราได้ “สู้รบ” กับศัตรูของชายวัยทำงานมาตลอด: ภาวะหมดไฟ (Burnout) ที่กัดกินจิตวิญญาณ “ขยะเซลล์” ที่สะสมจากความเครียด ภาวะฮอร์โมนตก (Low-Testosterone) ที่ขโมยพลังของเรา และ “Hacks” เร่งด่วนเพื่อกู้คืนร่างกาย แต่วันนี้… เราจะเปลี่ยนจากการ “ตั้งรับ” เป็น “เดินหน้า” เราจะหยุด “ซ่อม” และเริ่ม “สร้าง” เราจะไปถอดรหัสวิถีชีวิตของกลุ่มคนที่แข็งแกร่งที่สุดในโลก: ผู้คนใน “Blue Zones”
Blue Zones คือ 5 พื้นที่ในโลก ได้แก่ โอกินาวา (Okinawa), ญี่ปุ่น / ซาร์ดิเนีย (Sardinia) (เขต Ogliastra), อิตาลี / อิคาเรีย (Ikaria), กรีซ / นิโคยา (Nicoya Peninsula), คอสตาริกา / โลมา ลินดา (Loma Linda, California), สหรัฐอเมริกา ผู้คนไม่เพียงแค่มี “อายุยืน” (Lifespan) ทะลุ 100 ปี แต่ยังมี “อายุยืนอย่างมีคุณภาพ” (Healthspan) สูงที่สุด พวกเขาอายุ 90 แต่ยังคงทำงาน, เดินขึ้นเขา, และมีความสุข และนี่คือความลับที่ยิ่งใหญ่ที่สุด: พันธุกรรม (Genes) มีผลต่ออายุขัยแค่ประมาณ 20% ที่เหลือคือ “วิถีชีวิต”
นี่คือ 3 ความลับที่ทรงพลังที่สุดจาก Blue Zones ที่คนทำงานออฟฟิศอย่างคุณ สามารถ “ขโมย” มาใช้ได้ทันที เพื่อสร้าง “Healthspan” ของตัวเอง
🍽️ 1. “Hara Hachi Bu”: กฎ 80% ที่ช่วย “รีเซ็ต” ร่างกาย
ความลับจากโอกินาวา, ญี่ปุ่น
ในขณะที่วัฒนธรรม “Hustle Culture” ของเรา สอนให้เรา “ทำงานหนัก แล้วไปปลดปล่อยด้วยบุฟเฟต์มื้อดึก” ผู้คนในโอกินาวากลับท่องคติพจน์โบราณก่อนกินอาหาร: “Hara Hachi Bu” (ฮาระ ฮาจิ บุ) มันแปลว่า: “จงกินจนกระทั่งคุณอิ่มแค่ 80%”
กลไกทางวิทยาศาสตร์ (The Science): นี่คือการ “จำกัดแคลอรี่” (Calorie Restriction) ในชีวิตจริงที่ปฏิบัติได้ง่ายที่สุด และมันคือ “สวิตช์หลัก” ที่เราคุยกันใน เพื่อกระตุ้น “Autophagy” (ออโตฟาจี) เมื่อคุณหยุดกินตอนอิ่ม 80% ร่างกายจะเข้าสู่สภาวะ “ขาดแคลน” เล็กน้อย มันจะเปิด “ปุ่มรีเซ็ต” เริ่มกระบวนการ “กินขยะเซลล์” ที่สะสมมาจากความเครียด, ภาวะหมดไฟ, และการนอนน้อย
“ขโมย” มาใช้ที่ออฟฟิศยังไง?
- หยุดกินเมื่อหายหิว: ไม่ใช่หยุดเมื่อ “จุก” สมองใช้เวลา 20 นาทีในการรับรู้ว่า “อิ่ม” การหยุดที่ 80% คือการหยุดในจังหวะที่พอดี
- ใช้จานเล็กลง: “Hack” ทางจิตวิทยาที่ง่ายที่สุด
- ทลายความเชื่อ “กินให้คุ้ม”: การกินจนแน่น คือการบังคับให้ร่างกาย “เก็บขยะ” ไม่ใช่ “กำจัดขยะ”
🚶♂️ 2. “Move Naturally”: ทลายคำสาป “เก้าอี้ออฟฟิศ”
ความลับจากซาร์ดิเนีย, อิตาลี
ผู้คนใน Blue Zones ไม่ได้เข้ายิม, ไม่ได้วิ่งมาราธอน, และไม่รู้จัก HIIT 10 นาที ในซาร์ดิเนีย ผู้ชายอายุ 100 ปี ยังคงเดินขึ้นลงเขาที่สูงชันทุกวัน พวกเขา “เคลื่อนไหวตามธรรมชาติ” (Move Naturally) สภาพแวดล้อม “บังคับ” ให้พวกเขาต้องขยับตัวตลอดทั้งวัน ในขณะที่สภาพแวดล้อมของคนทำงานออฟฟิศ “บังคับ” ให้เรา “นั่งนิ่งๆ” การนั่งติดเก้าอี้คือ “การสูบบุหรี่รูปแบบใหม่” มันทำลายทุกอย่างตั้งแต่กล้ามเนื้อ, ฮอร์โมน, ไปจนถึงระบบเผาผลาญ
“ขโมย” มาใช้ที่ออฟฟิศยังไง?
เป้าหมายคือการ “แทรก” การเคลื่อนไหวความเข้มข้นต่ำตลอดทั้งวัน:
- ทิ้งลิฟต์, เลือกบันได: กฎเหล็กที่ทุกคนรู้ แต่ไม่ค่อยมีใครทำ
- ประชุมแบบเดิน (Walking Meeting): ถ้าคุยงาน 2 คน ลองเปลี่ยนจากการนั่งจ้องหน้ากันในห้อง เป็นการเดินคุยรอบออฟฟิศ
- ตั้งนาฬิกา “ลุก”: ทำตามกฎ 30–5 ลุกขึ้นยืน, ยืดเส้น, หรือเดิน 2-5 นาที ทุกๆ 30-60 นาที เพื่อ “รีเซ็ต” กล้ามเนื้อที่เกร็งตัวจากออฟฟิศซินโดรม
- จอดรถให้ไกลขึ้น: จงใจสร้าง “ความไม่สะดวก” ให้ตัวเอง
🎯 3. “Ikigai”: อาวุธต่อสู้ “ภาวะหมดไฟ”
ความลับจากโอกินาวา, ญี่ปุ่น
นี่คือ “Hack” ที่ทรงพลังที่สุด และเป็น “จิตวิญญาณ” ของซีรีส์นี้ ในโอกินาวา พวกเขาไม่มีคำว่า “เกษียณอายุ” (Retirement) แต่พวกเขามีคำว่า “Ikigai” (อิคิไก) ซึ่งแปลว่า “เหตุผลที่คุณตื่นนอนในตอนเช้า” (หรือที่ชาวนิโคยาเรียกว่า “plan de vida”) ผู้เฒ่าในโอกินาว่าตื่นมาทุกวันเพราะ “รู้” ว่าต้องไปทำอะไร (บางคนไปสอนคาราเต้, บางคนไปดูแลหลาน) พวกเขามี “เป้าหมาย” (Purpose)
กลไกทางจิตวิทยา (The Psychology):จำอาการของ “ภาวะหมดไฟ” (Burnout) ได้ไหม? อาการหลักของมันคือ “ความรู้สึกท้อแท้” (Hopelessness) และ “ความเหินห่างต่องาน” (Mental Distance) “Hustle Culture” สอนเราว่า “งานคือชีวิต” เมื่อเราหมดไฟกับ “งาน” เราจึงรู้สึกว่า “ชีวิต” ไร้ความหมาย “Ikigai” สอนเราว่า “ชีวิต” ต้องมี “ความหมาย” (Purpose)
“ขโมย” มาใช้ยังไง?
Ikigai ของคุณไม่จำเป็นต้องเป็น “งานประจำ” ที่คุณทำเพื่อจ่ายบิล
- หางานอดิเรกที่ “ท้าทาย”: ไม่ใช่แค่ดูซีรีส์ แต่คือการเรียนรู้สิ่งใหม่ (เช่น เล่นดนตรี, เขียนโค้ด, ปลูกต้นไม้)
- การเชื่อมต่อ (Community): Blue Zones เน้น “ครอบครัว” (Loved Ones First) และ “ชุมชน” (Right Tribe) การมีกลุ่มเพื่อนหรือครอบครัวที่คุณ “ต้องดูแล” คือ Ikigai ที่ทรงพลัง
- ถามตัวเอง: “ถ้าพรุ่งนี้ฉันมีเงินพอใช้ไปตลอดชีวิต… ฉันจะตื่นมาทำอะไร?” คำตอบนั้นล่ะ คือ Ikigai ของคุณ
✅ บทสรุป: สร้าง “Blue Zone” ของคุณเอง
คุณไม่จำเป็นต้องย้ายไปอยู่โอกินาวาเพื่อจะมีอายุ 100 ปี คุณสามารถ “ขโมย” วิถีชีวิตของพวกเขามาปรับใช้กับชีวิตคนเมืองได้:
- กินให้น้อยลง 20% (เพื่อกระตุ้น Autophagy)
- ขยับตัวให้บ่อยขึ้น (เพื่อทลายคำสาปเก้าอี้)
- หาเป้าหมายให้เจอ (เพื่อฆ่าภาวะหมดไฟ)
นี่คือการบูรณาการไลฟ์สไตล์ (Lifestyle Integration) ที่แท้จริง และเป็นเป้าหมายสูงสุดของซีรีส์นี้…
การสร้าง “Healthspan” (อายุยืนอย่างมีคุณภาพ) ที่ยั่งยืน
สรุปบทความการมีอายุยืนอย่างมีคุณภาพ (Healthspan) ฉบับเต็ม อ่านได้ที่นี่
Sources:
- Bluezones.com (Dan Buettner): Secret to Longer Life is Low-Tech
URL: https://www.bluezones.com/2018/08/secret-to-longer-life-is-low-tech/ - Mayo Clinic : Mayo Clinic Q and A: Lifespan vs. healthspan
URL: https://newsnetwork.mayoclinic.org/discussion/mayo-clinic-q-and-a-lifespan-vs-healthspan/ - University of Vermont (UVM) Medical Center: Lifespan vs. Healthspan: Eating for Longevity
URL: https://www.uvmhealth.org/the-beat/nutrition-services/lifespan-vs-healthspan-eating-for-longevity - co: Live the Secrets of the Blue Zones for a Long, Happy Life
URL: https://personalkaizen.co/blue-zones - Seasoned Pioneers: Blue Zones: The Secret to Living Longer
URL: https://www.seasonedpioneers.com/blue-zones-the-secret-to-living-longer/
MDX แบรนด์ผู้ชายอันดับ 1
คิดค้นความล้ำหน้า เพื่อชีวิตผู้ชายมีระดับ
