“ซึมเศร้าแฝงในผู้ชาย” 4 สัญญาณที่ไม่ใช่ “ความเศร้า”

“ซึมเศร้าแฝงในผู้ชาย” 4 สัญญาณอันตรายไม่ใช่ “ความเศร้า”

“คุณไม่ได้ ‘เศร้า’… แต่คุณ ‘โคตรหงุดหงิด’ ตลอดเวลา? นี่อาจคือสัญญาณ ‘ซึมเศร้าแฝง'”
ยินดีต้อนรับสู่ซีรีส์ “The Unspoken” ผู้ชาย (ก็) เจ็บเป็น ในตอนที่แล้ว เราได้พูดถึง “วิกฤตวัย 25+” (Quarter-Life Crisis) ที่ทำให้ผู้ชายรู้สึก “หลงทาง” และ “ไร้ความหมาย” วันนี้ เราจะมาเจาะลึกถึง “ปลายทาง” ที่อันตรายของความรู้สึกเหล่านั้น หากมันไม่ถูกจัดการ เมื่อเรานึกถึง “โรคซึมเศร้า” เรามักนึกถึงภาพจำของความเศร้า, การร้องไห้, และการเก็บตัวเงียบๆ แต่สำหรับผู้ชาย… มันมักไม่ปรากฏในรูปแบบนั้น

ทำไม? เพราะ “กรอบความเป็นชาย” (The Man Box) ที่บังคับว่า “ผู้ชายห้ามอ่อนแอ” “ห้ามร้องไห้” การยอมรับว่า “เศร้า” จึงเท่ากับการยอมรับว่า “ล้มเหลว” ในฐานะผู้ชาย ดังนั้น แทนที่จะ “ยอมรับ” ผู้ชายจำนวนมากเลือกที่จะ “ปฏิเสธ” และ “สวมหน้ากาก” ทับความรู้สึกนั้นไว้ นี่คือภาวะที่เรียกว่า “ซึมเศร้าแฝง” (Masked Depression) นี่คือ 4 “หน้ากาก” ที่ผู้ชายมักใช้ซ่อนความเจ็บปวด ซึ่งเป็นสัญญาณอันตรายที่ทั้งตัวคุณเองและคนรอบข้างต้องอ่านให้ออก

😡 หน้ากากที่ 1: “ความโกรธ” (Anger & Aggression)
นี่คือ “หน้ากาก” ที่พบบ่อยที่สุดและได้รับการยอมรับทางสังคมมากที่สุดสำหรับผู้ชาย “Man Box” ที่ไม่อนุญาตให้ผู้ชาย “เศร้า” แต่กลับอนุญาต (หรือกระทั่งส่งเสริม) ให้ “โกรธ”

• กลไก (The Mechanism): สถาบันสุขภาพจิตแห่งชาติ (NIMH) ของสหรัฐฯ ระบุว่า ผู้ชายที่มีภาวะซึมเศร้า มักแสดงอาการต่างจากผู้หญิง พวกเขาอาจไม่ได้ดูเศร้า แต่กลายเป็นคน “หงุดหงิดง่าย” (Irritable), “ก้าวร้าว” (Aggressive), หรือ “โมโหร้าย” (Anger)
• อาการ: คุณกลายเป็นคน “หัวร้อน” กับเรื่องเล็กน้อย, เดือดดาลเกินเหตุในที่ทำงาน, หรือแสดงความรุนแรงต่อสิ่งของ หรือคนรอบข้าง
• The Truth: ความโกรธนี้ไม่ใช่ “นิสัยไม่ดี” แต่มันคือ “พลังงาน” ของความเศร้า, ความวิตกกังวล, หรือความรู้สึกไร้ค่า ที่ถูก “แปลง” ออกมาในรูปแบบเดียวที่กรอบความเป็นชายอนุญาตให้คุณแสดงออกได้

🚀 หน้ากากที่ 2: “การหลีกหนี” (Escapism & Risky Behaviors)
เมื่อไม่สามารถ “พูด” ถึงความเจ็บปวดได้ ผู้ชายจำนวนมากจึงเลือกที่จะ “กลบ” หรือ “หนี” มันแทน

• กลไก (The Mechanism): การ “ทนทุกข์อยู่เงียบๆ” (Suffer in silence) นำไปสู่การใช้กลไกป้องกันตัวเองที่ไม่ดีต่อสุขภาพ
• อาการ (The Signs):

1. การใช้สารเสพติด (Substance Abuse): นี่คือการ “รักษาตัวเอง” (Self-medicating) ที่พบบ่อยที่สุด การดื่มแอลกอฮอล์หนักขึ้น, การใช้ยาเสพติด เพื่อ “กลบ” ความรู้สึกว่างเปล่าหรือความวิตกกังวล สมาคมจิตวิทยาอเมริกัน (APA) ยืนยันว่า ความเครียดเรื้อรังมักนำไปสู่การรับมือที่ไม่ดีต่อสุขภาพ เช่น การดื่มหนัก
2. พฤติกรรมเสี่ยง (Risky Behaviors): การขับรถเร็ว, การพนัน, การนอกใจ, หรือการเล่นกีฬาอันตราย ผู้ชายกำลัง “ไล่ล่า” ความรู้สึกตื่นเต้น (Thrill-seeking) เพื่อให้รู้สึกว่า “ยังมีชีวิตอยู่” หรือเพื่อ “เบี่ยงเบน” ตัวเองออกจากความเจ็บปวดภายใน

💻 หน้ากากที่ 3: “การทำงานหนัก” (Workaholism)
นี่คือหน้ากากที่ “ดูดี” ที่สุดในสังคม “Hustle Culture” และเป็นหน้ากากที่ผู้ชายวัยทำงานและผู้บริหารชอบใช้ที่สุด

• กลไก (The Mechanism): “กรอบความเป็นชาย” ผูก “คุณค่า” ของผู้ชายไว้กับ “ความสำเร็จ” และ “การเป็นเสาหลัก”
• อาการ (The Signs): เมื่อผู้ชายเริ่มรู้สึก “ไร้ค่า” หรือ “ล้มเหลว” ภายในจิตใจ (ซึ่งเป็นแกนหลักของภาวะซึมเศร้า) พวกเขาจะพยายาม “พิสูจน์คุณค่า” ของตัวเองในที่เดียวที่พวกเขารู้จัก นั่นคือ “ที่ทำงาน”
• The Truth: คุณไม่ได้ทำงานหนักเพราะ “ขยัน” แต่คุณกำลัง “บ้างาน” (Workaholism) เพื่อ “หนี” การกลับบ้านไปเผชิญหน้ากับความเงียบและความรู้สึกของตัวเอง ออฟฟิศกลายเป็น “หลุมหลบภัย” จากภาวะซึมเศร้า

⛓️ หน้ากากที่ 4: “อาการทางกาย” (Physical Symptoms)
เมื่อ “จิตใจ” ไม่ได้รับอนุญาตให้พูด… “ร่างกาย” จะเป็นฝ่ายตะโกนแทน

• กลไก (The Mechanism): ผู้ชายมีแนวโน้มที่จะไปหาหมอด้วย “อาการทางกาย” ที่อธิบายไม่ได้ มากกว่าที่จะไปหาจิตแพทย์
• อาการ (The Signs):

1. อาการปวดเรื้อรัง: ปวดศีรษะ, ปวดหลัง, หรือปวดเมื่อยกล้ามเนื้อไม่ทราบสาเหตุ (ที่มักถูกเหมารวมว่าเป็น “ออฟฟิศซินโดรม”)
2. ปัญหาการนอน: นอนไม่หลับ, หลับยาก, หรือตื่นกลางดึก (ซึ่งมักถูกโทษว่าเป็นเพราะ “กาแฟ” หรือ “ความเครียดจากงาน”)
3. ปัญหาทางเดินอาหาร: รู้สึกแน่นท้อง, กรดไหลย้อน, หรือลำไส้แปรปรวน

• The Truth: ร่างกายของคุณกำลัง “เก็บแต้ม” ความเครียดและความเศร้าที่ถูกกดทับไว้ อาการปวดเหล่านี้คือ “สัญญาณเตือน” ว่าระบบประสาทของคุณกำลังทำงานหนักเกินไป

✅ ทางออก: ถอดหน้ากาก และค้นหาเครื่องมือที่ใช่
ปัญหาใหญ่คือ: แบบประเมินภาวะซึมเศร้ามาตรฐาน มักเน้นถามอาการ “ภายใน” (Internalizing) เช่น “คุณรู้สึกเศร้าหรือไม่?” “คุณรู้สึกผิดหรือไม่?” ซึ่งผู้ชายที่สวมหน้ากากมักจะตอบว่า “ไม่”

The “Hack” (ทางแก้):
วงการแพทย์เริ่มตระหนักว่า “ผู้ชายแสดงอาการซึมเศร้าแตกต่างจากผู้หญิง” จึงมีการพัฒนาเครื่องมือคัดกรองที่ออกแบบมาสำหรับผู้ชายโดยเฉพาะ เช่น “The Gotland Male Depression Scale (GMDS)” เครื่องมือนี้จะเปลี่ยนคำถาม ไปเน้นอาการ “ภายนอก” (Externalizing) ที่เราเพิ่งพูดถึง เช่น:

• “คุณหงุดหงิดง่ายหรือโมโหบ่อยขึ้นหรือไม่?”
• “คุณดื่มแอลกอฮอล์มากขึ้นหรือไม่?”
• “คุณทำงานหนักจนไม่มีเวลาทำอย่างอื่นหรือไม่?”

Action Plan (สิ่งที่คุณทำได้):

1. ตระหนักรู้ (Recognize): หากคุณ (หรือคนรักของคุณ) มีอาการ 4 ข้อข้างต้น จงหยุดมองว่ามันเป็น “นิสัยไม่ดี” และเริ่มสงสัยว่ามันอาจเป็น “อาการป่วย”
2. ทำให้เป็นเรื่องปกติ (Normalize): “ความหงุดหงิด” ไม่ใช่ความก้าวร้าว แต่มันคือ “เสียงร้องขอความช่วยเหลือ” ในภาษาเดียวที่ผู้ชายคนนั้นกล้าใช้
3. ขอความช่วยเหลือ (Seek Help): การไปหาผู้เชี่ยวชาญไม่ใช่ความอ่อนแอ มันคือการ “ซ่อมเครื่องมือ”

Sources:

1. National Institute of Mental Health (NIMH): Men and Mental Health
   URL: https://www.nimh.nih.gov/health/topics/men-and-mental-health
2. Butler Hospital: Breaking the Stigma of Men’s Mental Health
   URL: https://www.butler.org/blog/breaking-the-stigma-of-mens-mental-health
3. Bened Life: Ways Men Can Support Their Mental Health
   URL: https://benedlife.com/th-id/blogs/asia/ways-men-can-support-their-mental-health
4. Medical Channel Asia: Breaking the Stigma: Addressing Mental Health Challenges Faced by Thai Men
   URL: https://medicalchannelasia.com/breaking-the-stigma-addressing-mental-health-challenges-faced-by-thai-men/
5. American Psychological Association (APA): Stress in America™ Survey / Work stress
   URL: https://www.apa.org/topics/healthy-workplaces/work-stress

MDX แบรนด์ผู้ชายอันดับ 1
คิดค้นความล้ำหน้า เพื่อชีวิตผู้ชายมีระดับ